Was het jarenlang ingewikkeld in de verpakkingsketen om alle neuzen de duurzame kant op te krijgen, nu lijken steeds meer partners in de branche overtuigd van het belang van samenwerking. “Retailers en verpakkingsbedrijven pakken meer regie in duurzaam verpakken. Ze nemen specialisten en duurzaamheidsmanagers in dienst; niet langer bepaalt de marketingafdeling alleen welke verpakking in het schap komt,” vertelt Merijn Bos, sales director bij Oerlemans Packaging Group. Het bedrijf produceert flexibele folies en verpakkingen van kunststof en, sinds de overname van Stempher dit jaar, ook van papier. De Oerlemans Packaging Group bestaat uit zeven bedrijven met elk hun eigen specialisme en heeft een sterk ontwikkelde R&D-afdeling: het Oerlemans Technology Center (OTC). Alle zeven bedrijven produceren voor zowel voor food als non-food.
Drie grote uitdagingen
“’Verduurzamen doen we samen’ is één van onze credo’s. Daarom leveren we bijvoorbeeld zestien bestuurders aan voor samenwerkingsverbanden binnen de verpakkingsbranche en zijn we actief bij onder meer het Plastic Pact Nederland,” aldus sustainability director Rob Verhagen. Volgens hem kampt de verpakkingsbranche met drie grote uitdagingen: “Het afvalmanagementsysteem laat te wensen over. De circulariteit kan beter geborgd worden en zwerfafval moet worden voorkomen. Daarnaast moet de CO2-voetafdruk van verpakkingen omlaag, in de hele keten. Een relevante vraag is bijvoorbeeld hoe je met een duurzamer ontwerp ook kunt besparen op logistiek. En ten slotte streven we naar minder materiaalgebruik, want overconsumptie van grondstoffen is een groot probleem. Met focus op de circulaire economie maken we van afval grondstof, reduceren we CO2 en hebben we minder nieuwe grondstoffen nodig. Circulariteit is dus een mooi middel om de hogere doelen te halen.”
Van samengesteld naar monomateriaal
Om deze uitdagingen aan te gaan, heeft het bedrijf vijf verduurzamingsrichtingen gedefinieerd: re-duce, re-use, re-cycle, re-design en re-new. “Samen met klanten kijken we tegen welk specifieke problemen zij aanlopen en welke oplossingsrichtingen passen. De strategie van de klant is bepalend,” vertelt Merijn. “Wat betreft reduce hebben we al grote stappen gezet.” Rob vervolgt: “Zo hebben we steeds dunnere folies ontwikkeld. Op barrière- en diepvriesfolies is bijvoorbeeld wel 50% reductie bereikt. Daarvoor worden verschillende kunststofsoorten gelamineerd. Veel verpakkingen die nu in het schap liggen, combineren bijvoorbeeld PET en polyethyleen, of er zit PVDC of PA in een van de lagen. Daardoor hebben de verpakkingen een hogere barrière, doordrukweerstand, een betere verwerkbaarheid én wordt ook bespaard op logistiek. Supergaaf natuurlijk, maar de gecombineerde materialen geven een verstoring in de recycling. We willen dus terug naar monomateriaal uit polyethyleen; dat past het beste binnen het recyclesysteem. Het nieuwe materiaal moet wel dezelfde eigenschappen hebben als het gelamineerde materiaal: een hoge barrière, goede transparantie en een hoge stijfheid en doorprikweerstand.”
Merijn Bos (l) en Rob Verhagen
Voor de troepen uit
In september opent in Giessen (Noord-Brabant) een nieuwe fabriek waar barrièreverpakkingen van het nieuwe materiaal geproduceerd gaan worden. De kosten van de bouw liggen op zo’n twintig miljoen euro. “We hebben voor de troepen uit geïnvesteerd, want we voorzien een enorme vraag naar barrièreverpakkingen die 100% recyclebaar zijn. Veel bedrijven hebben de doelstelling om vanaf 2025 enkel met recyclebare verpakkingen te werken. Processen en verpakkingsmachines moeten daarvoor eveneens worden aangepakt. In de branche betekent 2025 dus eigenlijk al morgen.”
Lagere respiratie, langere houdbaarheid
Een andere innovatie – ontwikkelt in nauwe samenwerking met Perfotec – is de Perfotec Linerbag. Merijn licht toe: “Dat zijn grootverpakkingen voor onder andere AGF-transport die worden voorzien van kleine laserperforatiegaatjes in onze speciale folie.” Rob vult aan: “Groente en fruit blijven doorademen na de oogst – we noemen dat respiratie. Die verschilt per gewas. Als je precies de juiste hoeveelheid gaatjes aanbrengt in de verpakking, verlaag je de respiratie enorm en verleng je de houdbaarheid wel zes tot twaalf weken. Bovendien reduceert deze verpakkingsmethode het vochtverlies met 10%, wat de kwaliteit weer ten goede komt. En de gewassen kunnen per schip worden vervoerd in plaats van per vliegtuig: lagere transportkosten en minder CO2-uitstoot dus. Asperges, druiven, watermeloen en ananas worden al met deze grote omverpakkingen vervoerd”. Welke duurzame vergezichten ze nog hebben voor de foodbranche? Merijn: “Ons portfolio verder uitbreiden met 100% recyclebaarheid voor alle foodtoepassingen.” Rob: “De keten sluiten en zorgen dat het recyclaat dat beschikbaar komt zo goed mogelijk gebruikt wordt; dát is de komende tijd onze grootste uitdaging.”
Nieuwe verpakkingsuitdagingen
Farm Frites serveert foodservice-ondernemers uit meer dan 100 landen uiteenlopende soorten frites, aardappelspecialiteiten en appetizers. Samen met hun partners investeert het familiebedrijf al meer dan 50 jaar in het ontwikkelen, verwerken en vermarkten van aardappelproducten. Marketing Director Sander van der Linden: “Verduurzamen speelt hierin een grote rol. We dagen onszelf continu uit de impact van onze bedrijfsvoering op het milieu verder te minimaliseren. Voor onze verpakkingen streven we wereldwijd naar minder en recyclebaar, zo mogelijk van hernieuwbare materialen. Maar wel met behoud van álle functionaliteiten om de kwaliteit van onze producten te waarborgen. Dat is de grote uitdaging.’’
Grenzen aan optimaliseren
“Zo kijken we voor het minderen van verpakkingsmateriaal naar het type doos dat de meest efficiënte belading van trucks en zeecontainers oplevert. Hierdoor besparen we tevens op transportbewegingen en CO2-emissie. Daarnaast onderzoeken we of materialen dunner kunnen. Aan het optimaliseren zitten grenzen; de beoogde milieuwinst raak je kwijt als het dunnere materiaal tot productverlies of transportschade zou leiden.”
Goede samenwerking
Farm Frites streeft naar recycleerbare verpakkingen. Dit is al zo voor diepvriesproducten. Afgelopen twee jaar doorliep Farm Frites samen met Oerlemans Packaging een intensief ontwikkelingstraject om ook koelverse frites en specialiteiten van recyclebare folie te voorzien. “Uitgangspunt is het eisenpakket dat wij aan de folie stellen, zoals het behoud van productkwaliteit en het verder verduurzamen”, vertelt Sander. “Binnen dit traject is een goede samenwerking essentieel. Je start met ontwikkelen, testen en optimaliseren. Een folie met goede labresultaten moet ook tijdens een productierun op diverse verpakkingsmachines goed blijven performen. Doordat we verpakken onder beschermende atmosfeer, moeten seals intact blijven. Doorprikkingen accepteren we niet, en de zak moet de juiste ‘look en feel’ behouden.”
Verder verduurzamen
Toekomstgericht kijkt Farm Frites naar verdere inzet van plantbased en/of gerecycleerde materialen (recyclaat). “De eerste succesvolle stappen zijn samen met Oerlemans al genomen voor zakken om aardappelen die in opslag liggen te bemonsteren. Deze zijn recyclebaar, bevatten recyclaat en zijn meerdere malen herbruikbaar. Voor ons pilotproject gebruiken we hun Planet Positive Fries folie met plantbased kunststof.”
Ondertussen ervaart Farm Frites meer dan ooit dat de food- en verpakkingswereld gericht is op het verduurzamen van de verpakkingsketen. Sander: “Dat vraagt veel van de branche, maar ook van onze mensen, leveranciers, het machinepark en de materialen. We zijn er trots op dat we samen met Oerlemans een rol kunnen spelen in die transitie.”
www.farmfrites.com
www.oerlemanspackaging.nl
Bronvermelding: Vakblad Voedingsindustrie